Tag Archief van: circulaire economie

Europese batterijen moeten groener

De Europese Unie bereikte een akkoord om batterijen milieuvriendelijker, makkelijker te vervangen en meer recycleerbaar te maken.

Europa zet al langer in op de circulaire economie. Dit akkoord moet de hele cyclus van batterijen verduurzamen – van het ontwerp tot het hergebruik – en geldt voor batterijen in smartphones, huishoudelijke apparaten, elektrische fietsen, steps en auto’s. Fabrikanten moeten apparaten zo ontwerpen dat de batterij gemakkelijk te vervangen is. Ze dienen strikte recyclagedoelen te halen. Door kobalt, lithium en nikkel te hergebruiken, hoopt de EU minder afhankelijk te worden van de invoer van zulke zeldzame metalen. Tegen 2030 wil Europa 25 procent van de batterijen wereldwijd produceren, in 2020 was dat drie procent.

Circulaire economie? België lijkt er klaar voor!

Een studie bracht de mate van circulariteit van de EU-economieën in kaart om te kijken welke landen klaar zijn voor een circulaire economie. België behoort tot de primussen..
Het voortgangsrapport circulaire economie van werkgeversorganisatie VBO en adviesbureau Möbius verschijnt om de twee jaar en bestudeert vijf graadmeters. Die geven aan in welke mate de economie van de verschillende landen van de Europese Unie circulair draait. België doet het verhoudingsgewijs prima. Zo komt 23 procent van de in ons land gebruikte materialen uit recyclage. Enkel Nederland doet beter, met 30 procent. Het gemiddelde in de EU ligt een pak lager, op 12,8 procent. We recycleren ook meer afval – zo’n 81 procent, tegenover 55 procent in de rest van de EU.

Koploper in 2030

België springt ook efficiënter om met materiaal: we kunnen evenveel produceren met minder materiaal. Voor een klein land verbruiken we wel veel materialen en produceren we veel afval. Volgens de auteurs van het rapport is dat een rechtstreeks gevolg van onze exportgerichte economie met veel materiaalintensieve industriële activiteiten. Om correct te vergelijken, zo stellen ze, moeten we ook kijken naar de structuur van de verschillende economieën.

VBO maakt van circulariteit een speerpunt in haar toekomstvisie voor België. Tegen 2030 wil het koploper zijn wat betreft de circulaire economie. “Willen we de toekomst van ons land veiligstellen, dan moeten we een versnelling hoger schakelen om de impact van de circulaire transitie optimaal te bewerkstelligen”, klinkt het. “We hebben alle sleutels in handen om van België een welvarende en veerkrachtige economie te maken. Maar de weg is niet gemakkelijk.”

Weg met de wegwerpmaatschappij

De hoge energieprijzen en de grondstoffenschaarste leiden niet enkel tot paniek, maar zwengelen ook de zoektocht naar alternatieven aan.

Volgens een artikel in Trends bevordert de huidige schaarste de circulaire economie. Bedrijven zoeken alsmaar grondiger naar manieren om hun werkwijze te verduurzamen.

Ze willen hun afhankelijkheid van fossiele brandstoffen verkleinen, zetten in op de elektrificatie van hun wagenpark en proberen de levensduur van grondstoffen te verlengen. Pakweg door producten te herontwerpen, zodat ze hergebruikt kunnen worden.

Tom Kuppens, milieueconoom aan de UHasselt, ziet een parallel met Covid-19, dat voor een keerpunt in thuiswerk zorgde. “Hetzelfde kan gebeuren met de zoektocht naar circulaire alternatieven”, meent hij.

Circulaire economie zorgt voor veel werk

De circulaire economie zorgt voor heel wat werkgelegenheid in ons land. In Vlaanderen wordt tegen 2030 zelfs op 30.000 bijkomende arbeidsplaatsen gerekend, maar ook Wallonië ziet veel heil in circulaire tewerkstelling.

In Vlaanderen groeit de werkgelegenheid in de circulaire economie sneller dan de algemene tewerkstelling. Tussen 2010 en 2016 kwamen er 6,4% jobs bij in de circulaire economie. In de algemene economie bleef de aangroei beperkt tot 2,7%, berekende het Steunpunt Circulaire Economie. En dat verschil is wellicht nog een onderschatting, opperde onderzoeker Kris Bachus (KU Leuven). In de studie werden enkel de zuivere circulaire activiteiten meegeteld.

Tegen 2030 verwacht het Steunpunt een verdere aangroei van de tewerkstelling in de circulaire economie met zowat 30.000 banen. Het grootste potentieel voor jobcreatie blijkt te zitten in de circulaire sectoren van reparatie van machines.

Opvallend is dat 85% van de huidige jobs in de circulaire sector in Vlaanderen worden uitgeoefend door mannen. Een groot deel daarvan door mensen met en diploma van hoogstens secundair onderwijs. Volgens de onderzoekers is dat het gevolg van het manuele karakter van de afvalverwerking.

Volgens de Koning Boudewijnstichting telt Vlaanderen – direct en indirect – zowat 148.000 jobs in de circulaire economie. Dat is 7,5% van de totale werkgelegenheid. In Brussel zijn het er zowat 58.000, in Wallonië circa 56.000.

Wallonië loopt daarmee wat achter op de andere regio’s, maar het Gewest wil die achterstand inlopen. Jobs in de circulaire economie zijn voor een groot deel immers minder goed te delokaliseren. Ze zijn dan ook veel stabieler en bieden mogelijkheden voor werknemers uit sectoren die over hun hoogtepunt heen zijn.

Circulaire economie in alle regeerakkoorden

Alle overheden in ons land worden zich steeds meer bewust van het belang van de circulaire economie. Zowel de Vlaamse als de Waalse en de Brusselse regering besteden er in hun regeerakkoord aandacht aan.
De Vlaamse overheid zegt zelf het goede voorbeeld te willen geven door bij openbare aanbestedingen circulaire voorrangsregels in te stellen.

Ook stelt ze in haar regeerakkoord dat producten slimmer ontworpen moeten worden, zodat ze langer meegaan en makkelijker herstelbaar, herbruikbaar en recycleerbaar zijn. “We bevorderen herstelling van producten en hergebruik van onderdelen. Recyclage vormt de sluitsteen om alle grondstoffen maximaal te herwinnen”, heet het.

Het Waalse regeerakkoord vermeldt dat de ontwikkeling van de circulaire economie een belangrijke as van de economische en industriële politiek moet zijn zodat ze een opportuniteit wordt voor het Waalse bedrijfsleven.

Ook moet ze de overheid helpen om haar internationale engagementen op milieuvlak met een bijzondere aandacht voor het optimaal gebruik van grondstoffen na te komen.

Het Brusselse regeerakkoord vindt het noodzakelijk om over te stappen van een lineair economisch model naar een circulair model. Daarom zegt de regering dat ze op basis van haar Strategie 2025 zal instaan voor de gecoördineerde sturing van het Gewestelijk Programma voor de Circulaire Economie (GPCE), het Hulpbronnen- en Afvalbeheerplan (HABP) en het industrieplan. Zij wil deze plannen ook verder versterken om onder meer de opkomst van nieuwe bedrijfstakken die grond- en afvalstoffen hergebruiken voor nuttige doeleinden te stimuleren.

België even Hotspot

Van 18 tot 20 november 2019 was België gastland voor de Hotspot van de circulaire economie. Gedurende die drie dagen liet ons land zien dat het een aantal bedrijven telt die leider zijn in dit domein.

Tijdens een conferentie voor bedrijfsleiders stelde directeur Hans Bruyninckx van het Europees Milieuagentschap het rapport van zijn instelling over de circulaire economie voor. Hij had ook een boodschap: “De ambities en initiatieven van Europa’s circulaire economie zijn veelbelovend, maar ze staan nog in de kinderschoenen.

Het is tijd om het tempo op te voeren van eerste stappen naar grote sprongen die onze niet-duurzame productie- en consumptiesystemen ingrijpend omvormen.”

Brussel kiest voor een nieuw afvalplan

Het streven naar een afvalloze maatschappij wint aan kracht. Ook het Brussels Hoofdstedelijk Gewest kiest in zijn nieuwste afvalplan nu resoluut voor de circulaire economie. Daarmee dient het twee doelstellingen: het verminderen van de afvalberg en het vermijden dat bodemreserves aan grondstoffen worden uitgeput.

Het Hulpbronnen- en Afvalplan, dat het Brusselse parlement in november 2018 goedkeurde, is al het vijfde in een reeks.

– Het eerste voerde in de periode 1992-1997 de selectieve afvalophalingen in.
– Het tweede maakte van 1998 tot 2002 een prioriteit van afvalpreventie.
– Het derde plaatste van 2003 tot 2009 het hergebruik op de voorgrond.
– Het vierde voerde van 2010 tot 2017 strijd tegen afval op vijf niveaus: preventie, voorbereiding voor hergebruik, recyclage, nuttige toepassing en in laatste instantie eliminatie.

In het nieuwe plan, dat zestig actiepunten telt, ligt de klemtoon op de kringloopeconomie of de circulaire economie. Daarbij worden voor reststoffen nieuwe bestemmingen gezorgd. In de mate van het mogelijke wordt zelfs al van bij de conceptie van producten rekening gehouden met een later hergebruik. En ook de circulaire economie lokaal inzetten is een speerpunt van dit plan.

Het begeleiden van ondernemingen naar ‘zero waste’ en hergebruik van grondstoffen gebeurt onder meer door afvalinzamelingssystemen te diversifiëren en te vermenigvuldigen. Daarbij wordt speciale aandacht besteed aan de bouwsector, waar nog heel wat winsten te behalen zijn.

Volgens Ressources, de federatie van bedrijven uit de sociale economie in Brussel en Wallonië, kunnen bij een betere organisatie 6.000 tot 13.000 ton aan afvalstromen meer herbenut worden dan vandaag het geval is.

Grote bedrijven stappen in circulaire economie

De wereld is nog niet om zeep. Integendeel. We stelden in 2018 enkele hoopvolle trends, vast schrijft analiste circulaire economie Lauren Phipps van GreenBiz Group in een bijdrage op de website van de organisatie.

Phipps merkt drie belangrijke grondstromen. De eerste slaat op de mondiale plasticvervuiling. Die is in 2018 niet alleen op de agenda gezet, grote bedrijven hebben zich geëngageerd om er iets aan te doen. Het begon met de wereldwijde bewustwording dat er een probleem was met plastics voor eenmalig gebruik en mondde in november uit in een gemeenschappelijke visie van meer dan 275 producenten, retailers, recyclagebedrijven, overheden en ngo’s om de plasticvervuiling aan te pakken.

Een tweede trend die Phipps toejuicht, is die van het hergebruik van kleding. Die is in een heuse stroomversnelling gekomen. Kledingmerken laten zich nu al opmerken door hun gebruikte kleding een tweede leven te geven, onder meer door ze te verkopen op bepaalde online platformen. Wereldwijd wordt de markt van tweedehands kledij op 20 miljard dollar geraamd, een bedrag dat de komende vijf jaar met 15 procent per jaar kan toenemen.

Een derde hoopvolle evolutie ziet Phipps in acties om het leven van producten te verlengen niettegenstaande bedrijven voordeel hebben om zoveel mogelijk nieuwe zaken te kunnen verkopen. Een voorbeeld daarvan is Motorola, dat gestart is met de verkoop van onderdelen, wat toelaat zijn elektronische spullen te kunnen herstellen.

De volledige analyse van Lauren Phipps kunt u hier lezen.

3 circulaire ideeën voor de werkplek

Zelfs de kleinste ingrepen zijn belangrijk om de circulaire economie een duwtje in de rug te geven. Deze eenvoudige initiatieven zijn heel gemakkelijk toe te passen op de doorsnee werkplek.

> Een koelkast die verspilling vermijdt

Je hebt er waarschijnlijk de toestemming van de directie voor nodig, maar waarom zou je geen koelkast installeren om voedselverspilling in het bedrijf tegen te gaan? Voor de gerechten en desserten die ’s middags in het bedrijfsrestaurant of de kantine overblijven? Werknemers kunnen ze dan ’s avonds mee naar huis nemen. En er is misschien een daklozenvereniging in de buurt die ze in dank aanneemt …

> Een rommelmarkt voor collega’s

Vintage en tweedehands scheren hoge toppen … Dus organiseer je twee of drie keer per jaar een rommelmarkt op het werk. Zou die zetel of staanlamp van je collega niet beeldig staan in jouw interieur? Wedden dat collega’s allerlei opwindende vondsten doen: een kinderfietsje, huishoudtoestellen, boeken, kleren, … En zo’n evenement bevordert de sfeer en verstandhouding onder collega’s. En het kantoormeubilair van je bedrijf zelf? Dat geeft Nnof graag een verjongingskuur!

> Een Repair Café op kantoor

Wedden dat veel van je collega’s verborgen talenten hebben? Denk aan tuinieren, naaien, doe-het-zelfklusjes, elektronica, … Terwijl jouw hobby koken is. Organiseer een talentenruilbeurs om het groepsgevoel te versterken: iemand repareert jouw broodrooster in ruil voor een heerlijke zalmquiche! Herstellen, uitwisselen, delen, … is altijd leuk!

Ook de banken omarmen de circulaire economie

Sommige banken willen graag een grotere rol spelen in de financiering van de circulaire economie. Bedrijven en investeerders kunnen daar alleen maar wel bij varen.

De circulaire economie wordt stilaan een volwaardige economische speler. Daarom vragen steeds meer banken zich (terecht) af hoe ze ervoor kunnen zorgen dat risicodragende investeringen in circulaire activiteiten gefinancierd geraken. En hoe bovendien meer bedrijven kunnen worden gestimuleerd om in deze economische sector aan de slag te gaan.

Toch zijn er ook veel bankinstellingen die het nog te riskant vinden om een circulair project te financieren. Ondanks het feit dat steeds meer mensen inzien hoeveel voordelen het stimuleren van een meer rechtvaardige en solidaire economie, die bovendien milieuvriendelijk is, oplevert. Crowdfundingplatforms en de FinTech-sector staan hiermee al veel verder. Het is dus hoog tijd voor de banken om deze trend te omarmen, onder andere door hun technische expertise te vergroten: hoe circulair is een bepaald product, welke waarde en levensduur heeft het, welke kansen biedt het op een rendement op lange termijn …

Een voorbeeld van hoe het wel kan? BNP Paribas Fortis heeft een Competence Centre opgericht, de “Sustainable Desk”, die zich toelegt op de circulaire economie en anders naar risico’s kijkt. De kennis en ervaring die de bank zo opdoet, biedt ze vervolgens aan andere bedrijven aan, om nieuwe projecten en dynamische synergieën van de grond te krijgen.