Bellen met de baas? Niet na de werkuren

In Portugal mogen werkgevers hun personeel niet meer contacteren na de uren. Werknemers hebben het recht zich af te sluiten van het werk.

De wet komt er nadat heel wat Portugezen de laatste maanden klaagden over een verminderde privacy. Door de coronacrisis werkten veel van hen thuis, waardoor ze het gevoel kregen nooit klaar te zijn met werken. “De werkgever moet de privacy van de werknemer respecteren, waaronder ook rustperiodes en tijd voor de familie”, zo luidt de redenering. De Portugese wetgever bepaalde daarnaast dat werkgevers hun personeel van het nodige materiaal moeten voorzien om hun werk vanuit hun thuiskantoor naar behoren uit te voeren, alsook een vergoeding dienen te betalen voor bijkomende kosten als internet en elektriciteit.

Nnof blijft meubels Vlaamse overheid opwaarderen

In november 2019 sloot de Vlaamse overheid met Nnof twee raamcontracten af aangaande het refurbishment van afgedankte kantoormeubelen. Twee jaar later was een van die contracten uitgeput en werd het daardoor opnieuw op de markt gelanceerd. En ook deze keer werd dit raamcontract gegund aan Nnof.

Via de raamcontracten konden diensten van de Vlaamse overheid, inclusief die van openbare instellingen, steden, gemeenten en OCMW’s, beroep doen op expertise van Nnof. Het projectcontract waar ook steden en gemeenten gebruik van konden maken, was in 2021 opgebruikt, maar opnieuw haalde Nnof deze aanbesteding nu binnen. En mag het dus blijven doen waar het uniek in is: oud meubilair een tweede leven schenken. Het andere contract loopt nog zeven jaar.

Anne Lenaerts : “Telkens gaan we na wat de noden zijn, door het bevragen van de teams en het in kaart brengen van de wensen. Vervolgens inventariseren we wat er voorhanden is. Nadien broeden we op de ideeën voor refurbishment en tot slot ontwerpen we een volledig nieuw interieur, en voeren we dit ook uit. Daarbij houden we niet enkel rekening met de functionele noden en wensen van de opdrachtgever, maar ook met het uitzicht of design dat die voor ogen heeft. Creativiteit dragen we hoog in het vaandel. Zo verwerkten we platen uit de WTC-torens tot een zittribune en recycleerden we kantoorkastjes tot lockers. Immer met maximale circulariteit als ultieme doel.”

Goed voor het milieu… en de portefeuille

Met de keuze voor Nnof toont Vlaanderen dat het hen menens is met de circulaire economie. Het draagvlak voor upcycling vergroot alsmaar en de overheid geeft die trend zo een stevige por in de rug. Refurbishment zorgt niet enkel voor een belangrijke milieuwinst – cruciaal als publieke instellingen de groene beloften wil inlossen – maar bespaart eveneens centen. Het budget voor sommige overheidsprojecten kon tot een derde beperkt worden door afgedankt materiaal te recupereren.

Flink recycleren = minder belastingen

Het Spaanse stadje La Nucia zet al 20 jaar fel in op duurzaamheid. Wie er als bewoner flink recycleert, krijgt korting op zijn belastingen.

Tussen 2015 en 2019 werkte ruim een procent van de actieve bevolking 36 in plaats van 40 uur. Met de test wilde de Association for Sustainability and Democracy de impact meten van kortere werkuren op het welzijn en de productiviteit van werknemers. In juni geraakten de resultaten bekend in een rapport.

De proefpersonen hadden minder stress en kampten niet zo vaak met burn-outs.
En dat zonder dat hun productiviteit eronder leed. Fijn neveneffect: doordat de IJslanders minder pendelden en spaarzamer energie verbruikten, verkleinde hun ecologische voetafdruk. “Een overweldigend succes”, aldus de onderzoekers.

Camper van de toekomst rijdt op zon

Nederlandse studenten ontwikkelden de Stella Vita, de eerste mobilhome die honderd procent op zonne-energie rijdt.

De Stella Vita lijkt op een rijdend zonnepaneel. Het Solar Team van de Technische Universiteit van Eindhoven installeerde liefst 17,5 m2 zonnepanelen op de camper. Toekomstige kampeerders kunnen twee panelen inklappen, om het voertuig gestroomlijnd te laten rijden.

In totaal 1096 zonnecellen en een batterij van 60 kWh verzekeren een rijbereik van minstens 700 kilometers, ruimschoots genoeg voor de doorsnee camperaar. Een laadpaal is enkel in langdurige periodes zonder zon nodig. Om de deugdelijkheid van hun uitvinding aan te tonen, reden de studenten ermee vanuit Eindhoven naar Tarifa in het zuiden van Spanje.

Zo wordt België groener en meer circulair

Tegen 2030 moet de Belgische CO2-uitstoot met 55 procent verminderen, goed voor 208 miljoen ton minder. De federale regering kondigt nu een extra inspanning van 25 miljoen ton aan.

Op een federale ministerraad in het teken van het klimaat werkte de regering-De Croo een roadmap uit die de forse ambities concretiseert. Er komen extra maatregelen op een heleboel ministeries, van financiën en economie tot transport, energie en ontwikkelingssamenwerking. Met dat pakket trok België naar de Klimaatconferentie COP26 in Glasgow.

Zo moeten de windmolenparken voor de Belgische kust tegen 2030 vier gigawatt aan groene stroom leveren. Wellicht betekent dat meer windmolens. Daarnaast pleit Minister van Energie Tine Van der Straeten (Groen) voor meer verbindingen tussen Belgische en buitenlandse stroomnetten en wil ze verder inzetten op waterstof en andere groene brandstoffen.

Trein en fiets

Ook de fiscaliteit moet vergroenen. De subsidiëring van fossiele brandstoffen dooft langzaam uit, terwijl een ecologisch fonds bedrijven moet helpen om groener te werk te gaan. Gezinnen en kmo’s kunnen beroep doen op een klimaatbonus, gefinancierd met de opbrengsten van de geplande Europese CO2-taks op transport en gebouwen.

Wat mobiliteit betreft, beweegt er veel. De bevoegde minister, Georges Gilkinet (Ecolo), gaat het treinverkeer vergroenen en versterken en de fiets promoten. Hij ziet er eveneens op toe dat de lucht- en scheepvaart tegen 2050 emissievrij zijn. Verder is er een federaal plan uitgewerkt voor de circulaire economie en krijgen de gebouwen en het wagenpark van de overheid een groene makeover.

Kantoorgerief van sigarettenpeuken

Brussel wint de strijd met de sigarettenpeuk. In 2020 recycleerde de stad bijna een miljoen peuken. Die krijgen een nieuw leven op kantoor.

Weggegooide sigarettenpeuken vormen 30 procent van het zwerfvuil in Brussel. Ze breken pas na vijftien jaar af. Eén peuk die via de riolering in de zee belandt, vervuilt tot 500 liter water. Dat is nefast voor het mariene milieu, want in zo’n peuk zitten 4000 chemische elementen. Een doorn in het Brusselse oog! De stad scherpte de strijd met de peuk aan, door boetes te verhogen en asbakken te plaatsen aan verkeerslichten. In 2020 recycleerde Brussel zo ruim 900.000 peuken. Het bedrijf We Circular zuivert de vangst en vervaardigt er kantoormeubilair als klokken, onderzetters en asbakken mee. Peuk, euh, puik idee!

Het kantoor van de toekomst onder de loep

De uitdagingen van het klimaat vereisen actie. De bouw van kantoren – en het werk dat erin gebeurt – moet anders. Een circulaire aanpak zou een flinke stap vooruit betekenen.

Momenteel is de bouwsector een van de grootste consumenten van energie en ruwe materialen. In de Europese Unie is die naar schatting goed voor 40 procent van de CO2-uitstoot en bijna een derde van het afval. Aan het einde van hun levenscyclus wordt slechts 40 procent van het bouwafval gerecycleerd en opnieuw gebruikt. Vaak als minderwaardige materiaal, bijvoorbeeld voor wegen.

In het licht van de uitdagingen van het klimaat moet het anders. Een shift naar een circulaire aanpak zou een gigantische vooruitgang betekenen. In de bouwsector uit die zich onder meer in het upcyclen van materialen, een herziening van de leveringsketen en een holistische samenwerking tussen investeerders, architecten en bouwondernemingen.

Productiviteitsverhoging

Ook binnen kantoorgebouwen is er ruimte voor verbetering. Het kantoorleven zal er na COVID-19 grondig anders uitzien. Het gaat dan over flexibiliteit, de verhouding tussen traditionele werkposten en ruimte om samen te werken, nieuwe economische zakenmodellen, energie-efficiëntie en meubilair.

Trouwens: de voordelen beperken zich niet enkel tot het milieuaspect. Volgens onderzoek zijn milieuvriendelijke materialen goed voor het welzijn en kunnen ze de productiviteit tot tien procent verhogen. Is een circulaire aanpak binnen de werkomgeving nu nog iets nieuws, dan is die binnen tien jaar volledig ingeburgerd.

In dit webinar van redactiebureau Palindroom laten acht specialisten, waaronder Anne Lenaerts van Nnof, hun licht schijnen op het kantoor van de toekomst.

In dit rondetafelgesprek laten specialisten, waaronder Anne Lenaerts van Nnof, hun licht schijnen op de circulaire bouw in Wallonië en Brussel.

Wat ijsland ons kan leren over werk

In een grootschalig experiment gingen 2500 IJslanders minder uren werken. Dat leidde tot meer welzijn en een kleinere ecologische impact.

Tussen 2015 en 2019 werkte ruim een procent van de actieve bevolking 36 in plaats van 40 uur. Met de test wilde de Association for Sustainability and Democracy de impact meten van kortere werkuren op het welzijn en de productiviteit van werknemers. In juni geraakten de resultaten bekend in een rapport.

De proefpersonen hadden minder stress en kampten niet zo vaak met burn-outs.
En dat zonder dat hun productiviteit eronder leed. Fijn neveneffect: doordat de IJslanders minder pendelden en spaarzamer energie verbruikten, verkleinde hun ecologische voetafdruk. “Een overweldigend succes”, aldus de onderzoekers.

Telewerk : het nieuwe normaal bij KMO’S

Ook nu telewerken niet langer verplicht is, houden de meeste Belgische kmo’s eraan vast. Een hybride vorm kan de norm worden.

Luidens een enquête van SD Worx laten vier op vijf kmo’s hun werknemers minstens deels van thuis werken. Slechts acht procent van de bedrijfsleiders staat geen telewerk toe. Daaruit concludeert SD Worx dat een hybride vorm – deels thuis, deels op kantoor – niet snel zal verdwijnen.

“Die cijfers bevestigen dat er geen universele aanpak bestaat”, verduidelijkt Tulay Kasap van SD Worx. “Ondernemingen vinden een evenwicht tussen kantoor- en thuiswerk.” Vlaamse en Brusselse kmo’s geloven meer in de merites van telewerk als troef om talentvol personeel aan boord te houden. Waalse werkgevers zijn er minder van overtuigd.

Laptops recycleren voor het klimaat

Met het Circular and Fair ICT-Pact engageert België zich voor duurzamere en ethischer geproduceerde smartphones en laptops. De sector is verantwoordelijk voor heel wat uitstoot.

Nederland nam het initiatief voor het Circular and Fair ICT-Pact (CFIT). Naast Duitsland, Noorwegen, het VK, Oostenrijk en Zwitserland ondertekende ook België de samenwerking. Doel: smartphones en laptops meer circulair, duurzamer en ethischer maken. Want technologie mag dan onmisbaar zijn in onze samenleving, de productie ervan is niet zonder gevolgen. De sector is verantwoordelijk voor twee procent van de totale uitstoot, een aandeel dat nog stijgt.

“De impact op het klimaat, de beschikbaarheid van natuurlijke hulpbronnen en het milieu is reëel”, kadert Zakia Khattabi, de minister van Klimaat (Ecolo) die het verdrag namens België van een kribbel voorzag. “Bovendien is de sector afhankelijk van schaarse en niet-hernieuwbare hulpbronnen, wat soms leidt tot schendingen van mensen- en arbeidsrechten.” Door gezamenlijk de marktvraag naar circulaire laptops en smartphones aan te zwengelen, hopen de ondertekenaars dat de producten die bezorgdheden aanpakken.

Tweede, derde en vierde leven

Ook Hilde Crevits, Vlaams minister van Economie en Innovatie, roept op tot meer recyclage. “Vermijd pc-afval”, adviseerde ze bij een bezoek aan CTG, een bedrijf dat jaarlijks 180.000 afgeschreven computers een nieuw leven schenkt. Crevits wil dat particulieren en ondernemingen bij de aankoop van laptops en smartphones al nadenken over het tweede, derde en vierde leven ervan. “Vlaanderen is voortrekker van recyclage van andere materialen. Dat willen we ook voor technologische toestellen worden.”